Νοεμβρίου 13, 2012

Το πείραμα της υπακοής


Το πείραμα του Μιλγκραμ (The Milgram Experiment) ήταν μια σειρά πειραμάτων κοινωνικής ψυχολογίας που διενεργήθηκαν από τον ψυχολόγο του Πανεπιστημίου του Γιέηλ (Yale), Stanley Milgram. Μετρήθηκε η προθυμία των συμμετεχόντων στο να υπακούν ένα πρόσωπο (Επιστήμονα) που συμβολίζει εξουσία και αυθεντία, όταν αυτός τους ζητούσε να κάνουν πράγματα που αντιτίθενται στην συνείδησή τους.
Τα πειράματα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1961, τρεις μήνες μετά την έναρξη της δίκης του Γερμανού ΝΑΖΙ Adolf Eichmann για το Ολοκαύτωμα. Το πείραμα καλούνταν να απαντήσει στο ερώτημα: "Ο Eichmann και οι συνεργοί του, είχαν κοινό σκοπό τουλάχιστον ως αναφορά το σκοπό του Ολοκαυτώματος;". 
Τα πειράματα του Milgram έδειξαν ότι είναι δυνατόν εκατομμύρια συνεργοί απλά να ακολουθούν  εντολές, ακόμα κι αν αυτές παραβιάζουν τις βαθύτερες ηθικές αρχές τους.
http://en.wikipedia.org/wiki/Authority


Τόσο στο αρχικό πείραμα όσο και στην επανάληψη του για λογαριασμό ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στη σειρά του BBC2 με τίτλο "Πόσο βίαιοι είμαστε;" τα συμπεράσματα είναι συγκλονιστικά και προφανώς εξηγούν σε επαρκή βαθμό συμπεριφορές όπως την τόσο οικεία στα καθ' ημάς αστυνομική βία κατά των διαδηλωτών. Φυσικά αυτό δεν αθωώνει τα "υποκείμενα" της καθοδήγησης αυτής...


Πειράματα όπως το συγκεκριμένο δίνουν την ευκαιρία σε αντιανθρωπιστικές ιδέες να ξεσπαθώνουν με δήθεν ακλόνητα επιχειρήματα για την ορμέμφυτη βιαιότητα της ανθρώπινης φύσης κλπ. Τα επιχειρήματα αυτά όμως είτε διατυπώνονται σκόπιμα, είτε από αφέλεια ή/και αμάθεια κατατείνουν στην αποδοχή των ανισοτήτων, των διακρίσεων και της εκμετάλλευσης ως κάποιους δήθεν "φυσικούς νόμους" που υποτίθεται η ανθρωπότητα είναι νομοτελειακά αναγκασμένη να "υπακούει". Όπως όμως μας διδάσκει η κοινωνική οικολογία , οι συμπεριφορές των ανθρώπων πιο πολύ  από κάθε άλλο παράγοντα καθορίζονται από το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό μοντέλο που κυριαρχεί στους θεσμούς που αυτοί έχουν αναπτύξει, διαμορφώνοντας καταλυτικά τόσο τις σχέσεις  μεταξύ τους αλλά και την σχέση τους με τον υπόλοιπο φυσικό κόσμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: